اتیسم چیست؟
اتیسم یک اختلال نورولوژیک (مغزی) با علایم روانشناختی است که معمولا در 3 سال اول زندگی بروز میکند. مغز
بیماران اتیستیک نمیتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارتهای ارتباطی به درستی عمل کند. لذا کودکان و
بزرگسالان اتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیرکلام ی، رفتارهای اجتماعی، فعالیتهای سرگرمکننده و بازی دارای
مشکلات اساسی می باشند. در بیش از نیمی از کودکان اتیستیک، در مدت کوتاهی پس از تولد، اختلالات یادگیری و رشد ذهنی مشاهده می شود، بقیه ممکن است سالم به نظر برسند ولی به تدریج بین سنین 18 ماهگی تا 3 سالگی توانائیهای خود را در صحبت کردن و ارتباط اجتماعی از دست بدهند. در بیشتر موارد، عدم توجه کودک به اطرافیان و محیط اطراف از اولین نشانه های این اختلال محسوب میشود. اغلب کودکان اتیستیک در صورتی که به آنها دست زده شده و یا در آغوش گرفته شوند شروع به گریه میکنند. لذا واکنش خوبی نسبت به تماسهای جسمی یا عاطفی ندارند که این موضوع معمولاً برای هر پدر و مادری ناراحت کننده و دردآور است. اگرچه اتیسم می تواند علائم بسیاری داشته باشد
اتیسم یکی از پنج بیماری می باشد که در مجموع به آنها “ اختلالات فراگیر رشدی“(پی دی دی) یا "طیف اختلالات
اتیستیک" میگویند. این پنج بیماری عبارتند از: "اختلال اتیسم"، "نشانگان آسپِرگر"، "نشانگان رِت"، "اختلال
فروپاشندهی دوران کودکی" و "اختلالات فراگیر رشدی نامشخص". هر کدام از این بیماریها دارای معیارهای تشخیصی
خاص خود هستند. در طیف اختلالات اتیستیک، اتیسم بیشترین تعداد را داراست. تقریباً در حدود 2 تا 6 کودک از هر
1000 کودک به این بیماری مبتلا می شوند ( به نقل از مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها در آمریکا سال 2001 ). در این
صورت در کشوری مانند ایران با جمعیت حدود 70 میلیون نفر احتمالاً حدود 280 هزار بیمار اتیستیک وجود دارند.
فراموش نکنید که این تعداد هر روز در حال رشد می باشد. طبق مطالعات انجام شده توسط وزارت آموزش و سایر
سازمان های دولتی آمریکا، اتیسم در این کشور با نرخ رشدی برابر با 10 تا 17 درصد در حال ازدیاد است. بنظر نمی-
رسد کشور ما از این قاعده مستثنی باشد زیرا اتیسم در سراسر دنیا دیده میشود و نژاد، u1605 مکان زندگی، نوع اعتقاد، شیوه زندگی و ... تأثیری در بروز اتیسم ندارند. شیوع این بیماری در پسران بیشتر از دخترها است.
اتیسم چیست؟ نشانههای عمومی بیماری اتیسم
اتیسم را میتوان یک بیماری با طیف گستردهای از علایم دانست. این بیماری میتواند نشانه های فراوانی داشته باشد. با
همین نشانهها اتیسم را میتوان از درجات خفیف تا شدید درجهبندی کرد. افراد اتیستیک میتوانند ترکیبی از این نشانهها
را داشته باشند و الزاماً هر بیمار همهء علایم را به صورت یکجا ندارد. ممکن است دو کودک که تشخیص یکسانی برای
آنها داده شده است، از نظر رفتاری یا از لحاظ مهارت ها با هم تفاوت داشته باشند و یا ممکن است والدین کلمات
متفاوتی را در رابطه با بیماری این کودکان بشنوند مانند شبه اتیسم، متمایل به اتیسم، طیف اتیسم، اتیسم با عملکرد بالا
و پائین یا با توانائی بالا و پائین. والدین باید توجه داشته باشند که مهمتر از عنوان بیماری، پرداختن به درمان آن است .
باید در نظر داشت که این کودکان با درمان مناسب و به موقع می توانند مطالب را بیاموزند و رفتارهای درست را از
خود نشان دهند اما بدست آوردن این اهداف مستلزم درمان به موقع و درست ، تحمل مشکلات و سختی های مربوط به
این درمان است.
مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک
Center for the Treatment of Autistic Disorders
2
هر فرد اتیستیک مانند بقیه افراد جامعه دارای شخصیتی مختص به خود است و مانند تمامی افراد ویژگیهای خاص خود
را دارا میباشد. بعضی از این کودکان ممکن است از نظر گفتاری تأخیر کمی داشته و بتوانند با کمی کمک، ارتباط کلامی
مناسبی با دیگران برقرار کنند ولی همین کودکان ممکن است از نظر ارتباطات اجتماعی رفتار مناسبی را از خود نشان
ندهند. گاهی این کودکان برای شروع صحبت و ارتباطات کلامی ممکن است مشکل داشته باشند. افراد اتیستیک معمولا در
مکالمات، یکطرفه رفتار میکنند بدین معنی که فقط در رابطه با موضوعات مورد علاقه خود صحبت میکنند و از
صحبتهای طرف دوم چیز زیادی نمی فهمند. در بعضی از این کودکان خشونت و خود آزاری نیز مشاهده می شود. در
افراد اتیستیک ممکن است رفتارهای زیر نیز بروز کند:
1. اصرار بر یکنواختی و مقاومت در برابر تغییر.
2. در بیان نیاز های خود دچار مشکل هستند و به جای استفاده از کلمات از اداها و اشاره استفاده میکنند.
3. تکرار کلمات، خنده نابجا، گریه بی مورد، نشان دادن ترس، استرس و نگرانی بیعلت.
4. ناتوانی در برقراری ارتباط با کودکان هم سن خود یا بزرگسالان.
5. ترجیح می دهند u1578 تنها باشند.
6. قشقرق و بعضاً پرخاشگری دارند
7. ناتوانائی در ایجاد ارتباطهای غیرکلامی مانند تماس چشمی، ژستهای چهرهای یا بدنی یا ژستهایی که معمولا
کودکان عادی برای برقراری ارتباط استفاده می کنند.
8. تأخیر در شروع سخن گفتن و یا فقدان مهارتهای کلامی. در کودکانی که قادر به سخن گفتن هستند، عدم
توانائی در شروع ارتباط کلامی با دیگران و گفتگوی دوطرفه, از علایم اصلی بیماری است.
9. تکرار طوطی وار کلمات و صداهای که می شنود و یا دستوراتی که به کودک داده می شود.
10 . مشغول شدن به کار و یا حرکتی خاص به طور مداوم و تکراری.
11 . حرکتهای بدنی تکراری و مداوم همانند تکان دادن پی در پی دستها، پیچاندن دستها و یا کل بدن.
12 . سرگرم شدن با اجزائ وسایل (مانند چرخ ماشین اسباب بازی) برای مدت طولانی.
13 . فقدان بازی های تخیلی و تقلیدی مانند خاله بازی؛ در عوض بازی های غیرعادی و تکراری انجام می دهند.
14 . با روشهای معمول آموزشی قادر به آموختن نیستند.
15 . اشیاء در حال چرخش را دوست دارند و خود نیز سعی می کنند اشیاء را به حالت چرخش در آورند.
16 . دلبستگی غیر عادی به بعضی از اشیاء پیدا میکنند.
17 . از نظر احساس درد، حساسیت بالاتر و یا پائین تری نسبت به افراد عادی دارند.
18 . اشیا یا موقعیتهای خطرناک را به درستی تشخیص نمیدهند.
19 . نسبت به کودکان سالم به وضوح پرتحرکتر یا کمتحرکترند.
20 . حرکات بدنی آنها عادی و نرم نیست.
21 . اگرچه آزمایشات شنوائی، سلامت شنوائی آنها را تایید میکند، اما این کودکان در برابر نام خود و دستورات
کلامی، بیتفاوتاند.
بیشتر ما به کمک حواس پنجگانه درمییابیم که چه چیزهائی را تجربه میکنیم برای مثال حواس لامسه، بویائی و چشائی
در تجربه خوردن یک هلوی رسیده به ما کمک میکنند. برای کودکان اتیستیک مشکلات حواس پنجگانه معمول است.
ممکن است که این کودکان از نظر یک و یا چند حس در سطح غیر عادی قرار داشته باشند بدین معنی که یا حساسیت
بیشتر از حد دارند و یا اینکه در آن حس بسیار کُند عمل کنند. ممکن است رایحهای که همه آنرا دوست دارند باعث آزار
کودک اتیستیک بشود و یا اینکه یک مزه معمولی کودک را ناراحت کرده و کودک از غذاهائی که واجد آن مزه است
مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک
Center for the Treatment of Autistic Disorders
3
بگریزد. بعضی از کودکان اتیستیک به برخی از صداها نیز حساس هستند وممکن است برخی از صداهائی که ما روزانه
به طور عادی می شنویم باعث رنجش آنها شود. متخصصین معتقدند که این نابهنجاریها در کودکان اتیستیک ناشی از
اختلال در دستگاههای حسی و ادراکی آنهاست.
همانطور که اشاره شد، یکی از مشخصات کودکان اتیستیک فقدان علاقه و عاطفه نسبت به اطرافیان است. البته این مورد
هم مانند سایر موارد میتواند استثناء داشته باشد؛ البته والدین نباید به این دلیل از نشان دادن علاقه خود به کودک
کوتاهی کنند، بلکه بایستی عواطف خود را به طور طبیعی بروز داده تا کودک به تدریج بروز احساسات را از آنها
بیاموزد.