برنامه های آموزشی فردی برای کودکان و خانواده ((IEP - IFSP

بیشتر کودکان سنین مدرسه با PDD NOS به آموزشهای اختصاصی نیاز دارند و تنها کودکان کوچکتر نیاز به مداخلات درمانی زود رس دارند . اگر کودکی واجد برنامه آموزشی خاص گردید والدین و مسئولین مدرسه برنامه آموزشی خاص را تهیه می بینند Individualized Education Program ( IEP) بر این اساس لیست کلیه موارد ضعف و موارد قدرت کودک تهیه می شود و متناسب با آنها برنامه ریزی می کنند . اگر کودک در کمتر از سن 3 سالگی باشد یک برنامه خانوادگی فردی نیاز داردIndividualized family service plan ( IFSP)  

ارزیابی توانایی برقراری ارتباط

تستهای رسمی ، ارزیابی مشاهدات و مصاحبه با والدین همگی راهکارهای مناسبی برای ارزیابی مهارتهای ایجاد ارتباط هستند . ارزیابی طیف ایجاد ارتباط مشتمل بر علائق کودک در ایجاد ارتباط چرا و برای چه منظوری کودک ایجاد ارتباط می کند، زمینه و محتوای ایجاد ارتباط و چگونگی ایجاد ارتباط ( شامل بیان صورتی ، حالات بدنی و ژست ها ) و چه مقدار کودک در زمانی که با او ارتباط برقرار می کنند می فهمد مهم است. نتایج ارزیابی باید برای طراحی یک برنامه آموزش ایجاد ارتباط استفاده شود. ممکن است به یک مورد یا بیشتر شکل جایگزین برای ارتباط گفتاری نظیر زبان اشاره و/ یا استفاده از تخته های یادگیری مثل اشاره به عکس ها برای بیان نام آنها نیاز باشد.

ارزیابی کار درمانی:

یک کار درمانگر حرفه ای ممکن است کودک را از لحاظ عملکرد وضعیت همگرایی حواس او، از لحاظ تفاوتهای حواس او نظیر شنوایی بینایی ذائقه و بویایی و حس لمسی و کار کرد آنها با هم ارزیابی کند . ابزارهای استاندارد شده برای ارزیابی مهارتهای حرکتی ظریف نظیر استفاده از انگشتان برای برداشتن اشیا کوچک و برای ارزیابی حرکات غیر ظریف مثل دویدن و پریدن ، راست دست یا چپ دست بودن او و مهارتهای بینایی مثل درک عمق بکار برده می شوند.

خلاصه ارزیابی :

ارزیابی های حرفه ای یک کودک از طریق تکنیک های متفاوت برای تصمیم گیری  در مورد اینکه آیا کودک دارای حدی از ناتوانی هست که تحت گروه PDD  قرار گیرد یا نه استفاده می شود. ارزیابی و بررسی می تواند در یک مدرسه عمومی یا مطب یک درمانگر خصوصی صورت بگیرد.

آموزش خاص و اختلال نافذ رشد    NOS

بر اساس قانون، مدارس باید خدمات ویژه ای را دسترس کودکان دارای ناتوانی قرار دهند. این خدمات به نام آموزش اختصاصی و خدمات مرتبط نامیده می شود . این قانون به نام کار آموزشی کودکان ناتوان نامیده می شود Individual with Disabilities Educatin Act (IDEA)   در این قانون کودکان ناتوان باید توسط مدارس عمومی بدون هزینه ارزیابی شوند و براساس نتیجه ارزیابی شرایط سرویس ویژه ای را به کودک دارای شرایط خاص ارائه دهند.

IDEA  گروه ناتوانی را مشخص می کند تا کودک بر اساس آن گروه تحت حمایت قرار گیرد این گروههای مشخص شده به صورت زیر هستند. اوتیسم ، کری و کوری ، کم شنوایی شامل کری ؛ عقب ماندگی ذهنی و دیگر نواقص سلامتی ؛ نواقص ارتوپدیک ؛ اختلالات هیجانی جدی ؛ ناتوانی های خاص یادگیری ؛ نواقص گفتاری ؛ صدمات مغزی ناشی از ضربه ؛ کم بینایی و کوری و کودکان با نواقص متعدد . اگر مدرسه دارای مجوز باشد می تواند خدمات آموزشی را از سن 3 سالگی تا 9 سالگی تحت گروه جدای تاخیر در رشد برقرار کند . والدین باید با واحد آموزش اختصاصی برای یافتن راهنمایی مناسب هماهنگ نمایند .

این مهم است که بدانیم که یک کودک ممکن است دارای ناتوانی باشد اما آنقدر نیست که نیاز به آموزش اختصاصی و خدمات خاص باشد. و برعکس کودکی که آموزشهای آن بطور خاص به علت ناتوانی اش تحت تاثیر قرار گرفته می بایست تحت برنامه ویژه قرار بگیرد.

آموزش اختصاصی نوعی از آموزش است که برای کودک ناتوان متناسب با میزان ناتوانی او در نظر گرفته می شود و خدمات مرتبط بر اساس نوع میزان ناتوانی می تواند کار درمانی occupational therapy ؛ گفتار درمانی یا فیزیوتراپی باشد خدمات مرتبط نیز هزینه ای برای والدین ندارد و هر دو قسم آموزش و خدمات مرتبط می تواند برای کودکان PDD NOS  مفید و لازم باشد.

خدمات برای کودکان کوچکتر که از زمان تولد تا 2 سالگی تعریف شده است دارای هزینه ای است که متناسب با درآمد والدین در نظر گرفته می شود. مداخلات زود رس بر اساس نمای رشد و نمو کودکان مشتمل بر نمو فیزیکی ؛ نمو شناختی؛ نمو ارتباطی ؛ و رشد و نمو هیجانات و روابط اجتماعی یا تطابقی تعریف می شود. خدمات شامل( و نه محدود به) آموزش خانواده ها ، ویزیت خانگی ، دستورات خاص ، آسیب شناسی گفتاری و زبانی ، خدمات بینایی ، و کار درمانی می باشد.

حالات مرتبط Associated features

بیان هیجانات بعضی از این کودکان با PDD NOS  ممکن است سطحی ، زیاد از حد یا نامتناسب با موقعیت باشد . بدون علت واضح آنها ممکن است جیغ بزنند یا گریه تسلی ناپذیر داشته باشند در حالیکه گاهی ممکن است ول خندی و خنده های هیستریک داشته باشند . خطرهای واقعی نظیر حرکت وسایل نقلیه یا بلندی ها را ممکن است در نظر نگیرند درحالیکه ممکن است از یک جسم بدون خطر مثل یک حیوان تاکسی درمی شده بترسند.

تشخیص PDD NOS

 بر اساس DSM IV  پیشنهاد شده است که عنوان PDD NOS  وقتی بکار برده شود که یک اختلال نافذ همه گیر شدید در تعاملات اجتماعی ، مهارتهای ارتباطی گفتاری و غیر گفتاری و بروز رفتارها، علائق یا فعالیتهای تکراری وجود داشته باشد اما کرایتریا بطور کامل شامل اختلالات تعریف شده گروه PDD  نشود ( مثلا" اختلال اوتیستیک ، اختلال رت و آسپرگر) . به هر حال DSM IV  تکنیک خاص یا کرایتریای خاصی را برای PDD NOS  تعریف نکرده است.

آزمایش خاصی در دسترس نیست

در حال حاضر هیچ آزمایش خاص یا رادیوگرافی خاصی وجود ندارد که بتواند تشخیص PDD NOS   را تایید کند . تشخیص PDD NOS  درست شبیه ساختن یک جور چین است که خود عکس و حاشیه آن مشخص نیست بنابر این وقتی تشخیص PDD NOS  گذاشته می شود این نشان دهنده بهترین حدس یک پزشک است . بدست آوردن تشخیص برای این گونه کودکان نیازمند ارزیابی توسط یک متخصص متبحر در زمینه کنترل رشد و نمو کودکان نظیر یک روانپزشک کودک یا متخصص اطفال در پایش رشد و نمو یا یک نورولوژیست اطفال یا یک روان شناس رشد است

ارزیابی PDD NOS

هدف از ارزیابی PDD NOS  دو جنبه دارد اول جمع آوری اطلاعات برای فرموله کردن یک تشخیص دقیق و دوم تهیه اطلاعاتی که پایه یک مداخله درمانی مناسبی را برای کودک فراهم کند . ارزیابی PDD NOS  معمولا" شامل موارد زیر است

1- ارزیابی پزشکی : ارزیابی پزشکی باید شامل گرفتن یک تاریخچه کامل از زمان بارداری ، وضع حمل ،چگونگی زمان رشد کودک و تاریخچه خانوادگی به همراه یک معاینه بالینی و عصبی کامل باشد. همه کودکان با PDD NOS  نیاز به تستهای آزمایشگاهی نظیر مطالعات کروموزومی مشتمل بر سندرم X  شکننده یا EEG  یا MRI   ندارند و بسته به معاینات نیاز مشخص می شود. گرچه علت PDD NOS  مشخص نیست اما پزشک ممکن است به حالاتی فکر کند که باعث PDD NOS نمی شود اما   در چنین کودکانی به احتمال بیشتری دارد دیده می شوند مثل صرع . حالتهای مرتبط می توانند باعث یا سبب بدتر شدن مشکلات کودک شوند. یک کودک با PDD NOS ممکن است توانایی های مختلفی را در زمینه های متفاوتی از خود نشان دهد . والدین و معلمان ممکن است اطلاعاتی را بدست آورند که در انجام تستهای روتین مشخص نشوند.

مقیاسهای اندازه گیری رفتاری

چک لیستهای مشکلات ممکن باید توسط والدین و درمانگرهای آشنا با کودک پر شود. بسیاری از تشخیص دهندگان از اینگونه چک لیستها برای تشخیص اوتیسم استفاده می کنند ولی برای تشخیص اختلال PDD NOS  چک لیستی تعیین نشده است.

مطالعات رفتاری مستقیم

رفتار کودک ثبت می شود و نتایج ارزشیابی آن برای کمک به مداخلات درمانی اغلب تحت نمودار در می آید . این نوع از ارزشیابی هم میتواند در محیط ساختگی مثل یک جلسه ارزیابی هوش انجام شود و هم می تواند در موقعیتهای طبیعی مثل مدرسه یا منزل انجام شود .

ارزیابی روانی:

 از آنجاییکه یک روان شناس از وسایل استاندارد شده برای ارزیابی توانایی های شناختی ، اجتماعی ، هیجانی ، رفتاری ،و عملکرد تطابقی استفاده می کند. والدین می توانند بدانند در چه زمینه ای فرزندشان دارای تاخیر است .

ارزیابی آموزشی:

هر دو هم به صورت رسمی مثل تستهای استاندارد و هم بصورت ارزیابی های غیر رسمی مثل مشاهده مستقیم و مصاحبه با والدین باید برای ارزیابی کودک در موارد زیر انجام پذیرد

 -مهارتهای پیش از آموزش مثل شکل و نام گذاری حروف

- مهارتهای آموزشی مثل خواندن و حساب

- مهارتهای امور روزمره مثل دستشویی رفتن ، لباس پوشیدن و خوردن

- روش یادگیری و روشهای حل مشکل

اختلال در رفتارهای اجتماعی

بعضی کودکان با PDDNOS  تمایل برای اجتناب از تماسهای چشمی دارند و علاقه کمی به شنیدن صدای انسان دارد. این کودکان تمایل ندارند که مانند دیگر کودکان دستهایشان را بالا بیاورند تا بلندشان کنند یا بغلشان کنند آنها ممکن است به نظر برسند که عاطفه ضعیفی دارند و به ندرت با حرکات عضلات صورت پاسخ می دهند در نتیجه کودک به نظر می رسد ناشنوا باشد به علاوه در کودکانی با تاخیر های نموی کمتر و ضعف توانایی در پاسخهای اجتماعی ممکن است تا سالهای دوم و سوم زندگی واضح نباشد . در دوران ابتدایی کودکی  کودکان با PDD NOS   ممکن است به اجتناب از تماسهای چشمی ادامه دهند اما ممکن است از خاراندن یا قلقلک دادن  لذت ببرند یا ممکن است تماسهای فیزیکی را بطور انفعالی بپذیرند . آنها رفتارهای تیپیک ارتباطی را از خود نشان نمی دهند و به نظر می رسند قادر به ایجاد ارتباط نزدیک اجتماعی یا دوستی نمی باشند . عموما" این کودکان رفتارهای والدین را در منزل پیروی نمی کنند و بیشتر این کودکان اضطراب جدایی یا اضطراب در برخورد با غریبه ها را از خود نشان نمی دهند و به راحتی به غریبه ها درست به اندازه والدین خود نزدیک می شوند. بسیاری از این کودکان تمایلی به بودن در بین کودکان دیگر یا بازی با آنها نشان نمیدهند یا کمتر نشان می دهند یا گاهی اوقات بطور جدی از آن اجتناب می کنند .

در دوران میانه کودکی ممکن است این کودکان آگاهی بیشتر و تماسهای بهتری با والدین یا دیگر بزرگسالان آشنا نشان دهند اما همچنان مشکلات ارتباط اجتماعی ادامه می یابد . آنها همچنین دارای مشکل در انجام بازیهای گروهی و شکل دهی روابط دوستی با همسن و سالان خود هستند  اما در کودکان با شدت کمتر ممکن است با بازی دیگر کودکان همراه شوند.

همچنان که این کودکان بزرگتر می شوند ممکن است بیشتر با والدین و خواهر برادرهای خود عاطفی شوند ولی به هر حال مشکل در فهم پیچیدگی های روابط اجتماعی دارای مشکل هستند . بعضی کودکان با شدت کمتر بیماری ممکن است دارای علاقه وافر برای ایجاد دوستی با دیگران باشند اما کمبود در پاسخ به علائق و هیجانات دیگران و کمبود در فهم شوخی ها و لطیفه هایی که کودکان می گویند یا انجام می دهند می توانند ایجاد و گسترش روابط با دیگران را آهسته کند.

 نقص در ارتباطات غیر کلامی

در ابتدای دوران کودکی ممکن است این کودکان برای خواست چیزی دست بزرگتران را به سختی بکشند آنها این کار را بدون بیان احساسات با عضلات صورت انجام می دهند . آنها معمولا" به ندرت دستهایشان را یا سرشان را به نشانه قبول چیزی در جایگزینی برای صحبت کردن تکان می دهند . این گونه کودکان به ندرت در بازیهایی که در آن کاری یا چیزی را تقلید می کنند شرکت می کنند. آنها به احتمال کمتر از کودکان معمولی فعالیتهای والدین خود را کپی برداری می کنند.

در میانه و اواخر دوران کودکی چنین کودکانی بطور معمول از ژست گرفتن استفاده نمی کنند حتی وقتی که آنها به خوبی ژست های دیگران را به خوبی می فهمند . بعضی کودکان بازیهای تقلیدی را انجام می دهند اما تمایل به تکراری کردن آن را دارند .

عموما" کودکان با PDD NOS  قادر به نشان دادن لذت ، عصبانیت ، یا ترس هستند اما ممکن است فقط قادر باشند به نشان دادن حد اکثر هیجان خود باشند. آنها اغلب از بیان صورتی که به طور معمول در هیجانات ظریف بکار می رود استفاده نمی کنند.

نقص در درک گفتار :

درک مکالمات در کودکان PDD NOS در درجات متنوعی بسته به اینکه در کجای طیف PDD NOS  قرار دارد مختل است کودکان PDD NOS   که دارای عقب ماندگی ذهنی نیز می باشند ممکن است از یک سطح محدود درکی از گفتار دیگران بالاتر نروند .کودکان با شدت کمتر ممکن است دستورات ساده را با یک زمینه مساعد یا با دیدن ژست فرد بفهمند.( مثلا" بگویید لیوان را روی میز بگذار با اشاره به میز ). در موارد خفیف بیماری ممکن است فقط مفاهیم شوخی ها یا طعنه ها درک نکند مثلا" جمله (آسمان سوراخ شده و تو افتاده ای ) می تواند برای بیشتر موارد خفیف PDD NOS گیج کننده باشد.

نقص در نمو گفتاری :

بسیاری از کودکان با PDD NOS  قادر به ورور کردن ((babble نمی باشند یا ممکن است در اولین سال زندگی شروع کنند اما بعدا" متوقف شود . وقتی کودک شروع به صحبت کردن میکند اغلب حالتهای غیر نرمال از خود نشان می دهد . اکولالیا      ( تکرار مداوم کلمات یا عبارات نامفهوم) ممکن است تنها نوع گفتاری باشد که بعضی از کودکان دارند. گرچه اکولالیا ممکن است بطور واضحی ایجاد شود اما ممکن است فهم خاصی از کلمات نداشته باشند در گذشته فکر می شد که اکولالیا نقش و خاصیت واقعی ندارد . بیشتر مطالعات اخیر یافته اند که اکولالیا می تواند چند خاصیت داشته باشد ممکن است کودک این کلمات را تولید کند چون این حالت برای او خوشایند است یا به عنوان مرحله ای بین ایجاد ارتباط کلامی و غیر کلامی یا راهی برای ایجاد ارتباط با دیگران باشد . دیگر کودکان از عبارتهایی که از دیگران کپی برداری کرده اند استفاده می کنند . این حالت اغلب با همراهی معکوس در پاسخ همراه است مثلا" وقتی سوال می شود حالت چطور است پاسخ می دهد شما خوب هستید

تولید واقعی کلام ممکن است مشکل داشته باشد . کلام ممکن است شبیه یک ربات باشد که بصورت کلام مونو تون و یکنواخت در حالتهای تاکید یا هیجان باشد

اشکال در تلفظ در اینگونه کودکان بسیار شایع است اما به مرور زمان با بزرگتر شدن کودک کاهش می یابد. ممکن است تضاد مشخصی بین تلفظ واضح اکولالیک و تلفظ خود بخودی ضعیف باشد.

 بعضی کودکان کلام کشیده و آهنگین با کشیدن عجیب اصوات و کلمات دارند. گاهی حالت سوالی در جملات غیر سوالی می سازند. ریتم تنفسی عجیب غریب ممکن است در کودکانی که بصورت بریده بریده صحبت می کنند دیده شود.

گرامر غیر طبیعی بطور متناوب در این گونه کودکان که قادر به صحبت هستند دیده می شود در نتیجه

-         عبارات ممکن است تلگرافیک ( مختصر و مونو تون ) باشد

-         کلمات دارای اصوات یکسان یا با مفاهیم مرتبط ممکن است در هم بر هم شوند

-         بعضی اشیا ممکن است با عملکردشان عنوان شوند

-         ممکن است کلمات جدید ابداع کنند

-         حروف اضافه افعال ربطی و تلفظ ها ممکن است از عبارات حذف شوند یا اشتباه بکار برده شوند

گاهی اوقات وقتی کودکان با PDD NOS   شروع به صحبت می کنند ممکن است بطور معمولی از کلمات استفاده نکنند چنین کودکانی تمایل به تکیه به عبارات تکراری دارند گفتار آنها شامل تصورات، نتیجه گیری های انتزاعی و یا هیجانات ظریف نمی باشند . آنها عموما" دارای اشکال در صحبت کردن در خصوص چیزهایی است که خارج از مورد صحبت در حال حاضر است . آنها ممکن است در خصوص چیزهایی که بسیار علاقمند هستند بسیار صحبت کنند و هر وقت چیز مشابه ای بروز کند در مورد آن صحبت می کنند . اشخاص بسیار توانا ممکن است در موارد مورد علاقه به تبادل اطلاعات بپردازند اما به محض تغییر موضوع ممکن است به سرعت ادامه ارتباط اجتماعی را قطع کنند. گفتگوی رفت و آمدی در مکالمات در این کودکان دیده نمی شود . بنابراین آنها با دیگران صحبت می کنند تا با همدیگر صحبت کنند.

 رفتارهای غیر معمول:

پاسخهای غیر معمول رفتاری این کودکان با محیط خود چند شکل دارد.

مقاومت در برابر تغییر

بسیاری از کودکان با تغییر محیط آشفته می شوند حتی یک تغییر کوچک در کارهای روز مره ممکن است باعث کج خلقی آنها شود . بعضی کودکان اسباب بازیهای خود را ردیف می کنند و اگر ردیف آنها به هم بخورند بسیار پریشان می شوند . در برابر یاد دادن فعالیتهای جدید ممکن است مقاومت نشان دهند .

رفتارهای مراسمی یا اجباری

 رفتارهای مراسمی ritualistic  یا اجباری معمولا" کارهای روزمره را سخت درگیر می کند(برای مثال اصرار بر خوردن غذاهای خاص ) یا اعمال تکراری نظیر flapping  انگشتان یا بازی با انگشتان ( مثل پیچاندن یا ضربات کوتاه و پشت سر هم انگشتان نزدیک صورت و لبها ). بعضی کودکان ممکن است اشتغال ذهنی پیدا کنند : آنها ممکن است زمان زیادی را صرف کنند با بخاطر آوری اطلاعاتی پیرامون آب و هوا پایتختها یا مراکز استانها یا تاریخ تولد افراد خانواده صرف کنند .

رفتارها و تعلق خاطر های غیر نرمال

بعضی کودکان تعلق خاطر شدیدی به چیزهای عجیب غریب دارند نظیر جارو برقی باطری ها یا قوطی فیلم . بعضی کودکان ممکن است اشتغال ذهنی با بعضی مظاهر مطلوب اشیا نظیر بافت مزه یا بو یا شکل آن دارند.

پاسخ غیر طبیعی به تجربه های تحریکی

بعضی کودکان ممکن است کم پاسخ یا بیش پاسخ به محرکهای حسی باشند بنابر این آنها ممکن است مشکوک به ناشنوا بودن یا نقص بینایی داشتن باشند و برای این کودکان بسیار متداول است که به متخصص های چشم یا گوش ارجاع شوند . بعضی کودکان از برقراری تماسهای فیزیکی ملایم ممانعت می کنند و با خرسندی به بازیهای خشن و چرخشی واکنش نشان می دهند . بعضی کودکان غذاهایی را که ترجیح می دهند بسیار زیاد حمل می کنند و در مقادیر زیاد می خورند ولی از طرف دیگر بعضی کودکان تغذیه خود را محدود به موارد انتخابی خاص می کنند در حالیکه دیگران با دل و جان می خورند و نمی دانند کی سیر می شوند.

اختلالات حرکتی:

 حرکات عضلانی مشخص مثل پرتاب کردن ،گرفتن یا لگد زدن ممکن است با تاخیر شروع شود اما در زمان طبیعی هستند کودکان کم سن تر با PDD NOS  معمولا" در تقلید کردن با عضلات صورت و ادا در آوردن مثل دست زدن مشکل دارند . بسیاری از این کودکان بیش فعال هستند و تازه در دوران نوجوانی آرام تر می شوند . بسیاری از این کودکان ممکن است حالتهایی را نشان دهند نظیر شکلک در آوردن یا با انگشتان بازی کردن flapping  یا پیچاندن انگشتان ، روی انگشتان راه رفتن ، حملات ناگهانی انجام دادن، پریدن، حرکات تند انجام دادن ، مرتب قدم می زدن ، بدنشان را تکان می دهند یا و به این طرف آن طرف نوسان می دهند ، یا سرشان را می چرخانند یا به جایی می زنند. در بعضی موارد رفتارها گاهکاهی دیده می شوند و در بعضی موارد بطور مداوم وجود دارند.

هوش و نقصهای شناختی:

عموما" کودکان با PDD NOS  تستهایی را که نیاز به مهارتهای دستی یا مهارتهای بینایی یا حافظه فوری دارند به خوبی انجام می دهند در حالیکه آنها در کارهایی که نیاز به تفکر سمبلیک یا انتزاعی یا تفکر منطقی سلسله وار دارند ضعیف هستند. پروسه تفکر و یادگیری در این کودکان خصوصا" در توانایی برای تقلید کردن، درک مفاهیم لغات در صحبتها و درک مفاهیم ژستها و در ابداع کردن یا انعطاف پذیر بودن یا در یاد گیری قوانین کاربردی و استفاده از اطلاعات کسب شده مختل است . تازه یک تعداد کمی از کودکان با PDD NOS   از خود خاطرات عادتی گذشته را خیلی عالی به یاد می آورند و دارای مهارتهای خاص در موسیقی ، مکانیک ، ریاضیات و خواندن ( Reading) هستند.

به علت اینکه بسیاری از این کودکان یا بدون توانایی گفتار عملی هستند یا قابل تست نیستند بسیاری از افراد ارزش تستهای هوش را زیر سوال می برند . به علاوه مشاهده شده است که تعدادی از این کودکان بدون تغییر در میزان IQ  اندازه گیری شده بهبودی بسیار خوبی را در دیگر زمینه های رشدی در طی دوران پیگیری نشان می دهند . مطالعات نشان می دهند که عقب ماندگی خفیف موجود در زمان تشخیص تمایل به ماندن دارد . کودکان باIQ  پایین نقص بیشتری را در ایجاد روابط اجتماعی از خود نشان می دهند . این کودکان به احتمال بیشتر پاسخهای غیر طبیعی اجتماعی مثل لمس کردن یا بوییدن مردم یا رفتارهای مراسم گونه یا خود آزاری از خود نشان می دهند.