روشهای درمانی 
در ادامه ما به چند روش درمانی موجود برای کودکان اُتیستیک اشاره خواهیم کرد .این برنامه ها برای کودکان زیر 3 سال طراحی شده اند ولی می توان از آنها برای کودکان بزرگتر هم بهره برد . یادآور می شویم که این روشها برای آشنائی می باشد و این مبحث هیچ روشی را برای کودک شما توصیه نمی کند . همانطور که قبلاً ذکر کردیم انتخاب روش مؤثر باید با مشورت متخصص اُتیسم و در نظر گرفتن همه جوانب باشد . بسیار مهم است که شما خصوصیات ، اختلالات و سطح هوشی کودک خود را خوب بشناسید و در برنامه درمانی او روشهائی را که میتوانند بهترین نتایج را بدهند منظور کنید . ممکن است شما تمامی نیازهای درمانی کودک خود را در یک برنامه پیدا نکنید در این صورت بهتر است با مطالعه دقیق در سایر برنامه های درمانی روشهائی را که به کودک شما کمک می کنند انتخاب کرده و در برنامه درمانی او قرار دهید . تمامی متخصصین در امر اُتیسم معتقدند که تشخیص زودهنگام و شروع درمان در سنین کم بهترین نتایج را دربر خواهند داشت . اگر کودک هر چه زودتر در برنامه درمانی قرار گیرد ، زودتر هم به سطح رفتارهای عادی خواهد رسید . همچنین افراد متخصصی که بر روی کودکان اُتیستیک سالها کار کرده اند معتقدند هر چه برنامه درمانی منظم تر و دارای ساختار دقیقتری باشد می توان نتایج بهتری را بدست آورد . با توجه به مشکلات و اختلالات خاصی که در بیماران اُتیستیک مشاهده می شود یک برنامه درمانی مناسب باید این نیازها را برآورده کند : رشد و بهبود رفتارهای اجتماعی کودک ، توانائی برقراری ارتباط ، تصحیح رفتاری ، و بهبودی مشکلات مجموعه حواس پنجگانه . گاهی یک برنامه از متعلقات زیادی برای کمک به فرد اُتیستیک برخوردار است .برای مثال برنامه درمانی یک کودک می تواند شامل گفتار درمانی ، رشد و بهبود رفتارهای اجتماعی و دارو درمانی باشد و برنامه درمانی کودک دیگر از رشد و بهبود رفتارهای اجتماعی ، بهبود مجموعه حواس پنجگانه و تغییرات رژیم غذائی تشکیل شده باشد .
نقش مشوق در برنامه های رفتار درمانی

موفقیّت یک برنامه درمانی تا حدود زیادی به میزان ، شدت تاثیرو نحوه استفاده از مشوقها بستگی دارد.به مرور زمان و در طول برنامه درمانی مشوقهای مخصوص هر کودک جای خود را به مشوقهای طبیعی و عادی خواهند داد.در ابتدای برنامه درمانی کودک اُتیستیک ممکن است آرام و قرار نداشته باشد و از همکاری با شما و تراپیست خود سر باز زند و از طرف دیگر کودک اُتیستیک برای کارهائی مانند تکلّم و یادگیری هیچ گونه احساس لذّت درونی ندارد ، ولی توسط مشوق می توان این انگیزه و رغبت در این کودکان را برای فرمان بری و احساس لذّت از انجام کارها ایجاد کرد .
مخالفین استفاده از مشوقها
برخی با استفاده از مشوقها به دلیل اینکه روشی طبیعی نمی باشد مخالفند.شاید یکی از علل مخالفت آنها مشاهده استفاده نادرست و عدم حذف آنها از طرف درمانگرمی باشد.جالب است بدانید که همه انسانها با مشوق کارها را انجام می دهند.مثلاً حقوق،تفریح،تعطیلات،بودن با دیگران،همگی مشوقهائی هستند که ما با آنها سروکار داریم.
مخالفین استفاده از مشوق معتقدند که مشوق مانند رشوه عمل کرده و کودک را از بدست آوردن لذّت طبیعی باز می دارد.ولی باید گفت اگر مشوق به درستی استفاده شودتأثیر متفاوتی در مقایسه با رشوه خواهد داشت . اگر به کودکی که خرابکاری می کند بگوئید ساکت باش تا به توشکلات بدهم ، روش نامناسبی را در استفاده از مشوق در پیش گرفته اید زیرا به این ترتیب کودک برای بدست آوردن شکلات شروع به خرابکاری خواهد کرد.در هنگام بروز رفتارهای نامناسب استفاده از مشوق باعث تداوم رفتار اختلالی خواهد شد و نباید از آن استفاده شود .
مخالفت با استفاده از مشوق همچنین می تواند بر اساس این باشد که ممکن است کودک به مشوق وابسته شود . البته باید گفت که این امر در صورت عدم حذف تدریجی مشوق بروز می کند . در طول تمرینات مشوقها بایستی به تدریج کمتر شده و جای خود را به مشوقهای طبیعی بدهند و مشوقهای اولیه حذف شوند.
از موارد دیگری که مخالفین استفاده از مشوق آنرا بی تأثیر می دانند ،عدم کارائی آن در برخی کودکان است .یکی از دلایلی که تراپیست نمی تواند با مشوق این کودکان را به کار وادار کند بدست آوردن راحت همان مشوقها در خارج از ساعات تمرین است. وقتی که کودک حس کند هر وقت که بخواهد به این مشوقها می تواند دسترسی پیدا کند لزومی نمی بیند که به دستورات تراپیست گوش کند . تنقلات ، گردش رفتن ، تلویزیون نگاه کردن ، ... همگی می توانند مشوقهائی باشند که کودک می داند آنها را به راحتی می تواند بدست آورد. در این موارد بهتر است که یا از مشوقهای جدید تر و قویتر استفاده شود و یا اینکه مشوقهای ذکر شده از دسترس کودک دور شوند.اگر شما با این مشکل روبرو هستید سعی کنید تا لیستی از مشوقهائی که کودک را به انجام تمرینات تشویق می کنند تهیه کنید مطمئن باشید که صرف وقت برای بدست آوردن آنها ارزش این کار را دارد.

تشخیص مشوقها و افزایش تعداد آنها

شما می توانید به سادگی با زیر نظر گرفتن کودک تشخیص بدهید که چه مشوقهائی را می توانید برای کودک استفاده کنید . مشوق حتماً چیز پیچیده و دقیقی نباید باشد. گاهی اوقات چیزهای بسیار معمولی اگر به صورت مناسب و حساب شده به کودک داده شوند می توانند به صورت مشوقهای قوی تأثیر داشته باشند. کارهائی که کودک دوست دارد به دفعات زیاد انجام دهد نیز می توانند مانند مشوق عمل کنند.

به طور کلّی هر چیزی که کودک در اوقات فراغت خود به آنها اشتیاق داشته باشد می تواند به عنوان مشوق استفاده شود

کارهای روزانه مانند گردش رفتن ، بودن با والدین ، و حتی ماساژ دادن می توانند به عنوان مشوق در نظر گرفته شوند . یکی از راه های افزایش تعداد مشوقها این است که کودک خود را با کارها ، اشیاء و خوراکیهای جدید روبرو کنید و در صورت تمایل کودک به آنها ، آنها را جزو لیست مشوقها قرار دهید . گاهی اوقات کودک نمی داند که یک اسباب بازی خودکار را چگونه روشن کند به همین دلیل علاقه ای به آن نشان نمی دهد ولی اگر شما آنرا برای کودک روشن کنید ممکن است که از آن لذت ببرد . کودکان اُتیستیک اغلب نمی دانند که می توانند از اسباب بازی ها ، غذا ها و کارهائی لذت ببرند و این شما هستید که باید این مشکل را برای آنها ازحل کنید .
خود شما ممکن است تا وقتی که یک غذا را نچشیده اید نسبت به آن نظر خوبی نداشته باشید ولی وقتی آن را خوردید ممکن است که نظرتان عوض شود .
گاهی اوقات اجازه استفاده از وسیله ای و یا اجازه خوردن چیزی خود می تواند مشوق باشد . ممکن است کودک از اینکه به او اجازه بدهند آزاد باشد لذّت ببرد که این امر می تواند خود یک مشوق قوی باشد .
گاهی اوقات مشوقها در اثر اشباح شدن کودک اثر خود را از دست می دهند . این امر وقتی اتفاق می افتد که کودک با مقدار زیاد و به صورت نامناسب مشوقی را دریافت کرده باشد . برای جلوگیری از این مسئله بهتر است علاوه بر دقت در مقدار و نحوه مشوق دادن ، مدتی نیز مشوق مورد نظر را از برنامه کودک حذف کنید . ممکن است در ابتدا این کار مشکل باشد زیرا کودک هنوز اصرار بر استفاده از آن را دارد . شما با این کار همچنین می توانید باعث شوید تا مشوق های کم ارزشتر برای کودک ارزشمند تر شده و آنها را نیز استفاده کنید . نکته مهمتر که باید بدانید این است که مشوقها چه آنها که کودک بیشتر دوست دارد و چه آنها که کمتر دوست دارد بایستی همگی در یک چرخه قرار گیرند تا علاوه برایجاد تنوع از اشباح شدن کودک از تعداد معدودی مشوق جلوگیری شود . همچنین توصیه می شود از مشوقهای بسیار قوی کمتر استفاده شود تا ارزش آنها ( برای مواقع ای که کودک مقاومت زیادی از خود نشان می دهد ) حفظ شود . مثلاً اگر کودکی برای نشستن و توجه مقاومت از خود نشان می دهد شما می توانید مشوق قوی خاصی را در نظر بگیرید و از آن فقط برای همین مورد استفاده کنید تا کودک از شما اطاعت کند . این مشوق خاص و قوی نباید در مواقع دیگر و برای کارهای دیگر استفاده شود زیرا ممکن است اثر خود را از دست بدهد و شما نتوانید توجه و تمرکز کودک را (که از عوامل بسیار مهم در آموزش است) بدست آورید. به همین خاطر اغلب از والدین خواسته می شود تا از دادن برخی خوراکیها و اسباب بازی ها در غیر از ساعات آموزشی به کودک خودداری کنند تا استفاده از آنها محدود به جلسات تمرین شده و ارزش خود را حفظ کنند .
از دیگر نکات مهم برای افزایش تعداد مشوقها همراه کردن تشویقهای کلامی و عادی با مشوقهای مخصوص کودک می باشد به این ترتیب که مثلاً همراه با دادن شکلات به کودک می توانید از عباراتی مانند " آفرین " استفاده کنید . با این کار علاوه بر آشنائی کودک با مشوقهای طبیعی و معمول بعد از مدتی کودک از آنها نیز به عنوان مشوق به تنهائی لذّت خواهد برد .
کلاسه بندی مشوقها
مشوقهای مختلف دارای ارزشها و قدرتهای مختلف هستند. بعضی از آنها را کودک فقط دوست دارد و برای بعضی دیگر حاضر است هرکاری بکند . لازم است شما لیستی از مشوقهای کودک را آماده بکنید و سپس نسبت به اهمیّت ، آنها را درجه بندی کنید . به این ترتیب شما خواهید توانست از مشوقهای مخصوص و حیاتی در مواقع مخصوص و حیاتی استفاده کنید . همچنین با این کار علاوه بر استفاده درست از مشوقها می توانید انگیزه کودک را برای انجام کارها بیشتر کنید .
انتخاب برنامه های تشویق
به طور معمول در ابتدای برنامه درمانی مشوقها به دفعات زیاد مورد استفاده قرار می گیرند . در مراحل اولیه ممکن است که نیاز باشد تا شما هر چند دقیقه یکبار به کودک خود مشوق بدهید تا از انجام رفتارهای اختلالی پرهیز کند و مهمتر اینکه رفتار مناسب از طرف کودک بایستی بلافاصله مورد تشویق قرار بگیرد. دقت کنید که مشوق انجام کار مناسب از مشوق عدم انجام رفتار اختلالی باید قویتر باشد ( البته به خاطر داشته باشید که اینجا منظور مشوق بعد از رفتار اختلالی نیست و منظور تشویق عادی بودن و آرام بودن است ) . همچنین به خاطر داشته باشید که هدف نهائی این است که مشوقها به میزان و دفعات طبیعی به کودک داده شوند. در ابتدا لازم است که شما از مشوقها به دفعات زیاد استفاده کنید ولی بایستی هر چه زودتر مقدار و میزان آنها را کم کرده و به حالت عادی برسید (البته این کار نباید باعث لطمه به برنامه درمانی و پیشرفت کودک بشود ) .
در ابتدا برنامه مشوق دادن باید به گونه ای باشد که از بروز رفتارهای اختلالی ( که مانع توجه و تمرکز کودک می شوند ) ممانعت کند . مثلاً اگر کودک حدود هر 15 دقیقه یکبار از خود رفتار اختلالی نشان می دهد شما باید قبل از این زمان با مشوق کودک را برای آرام بودن و عدم بروز این رفتارها تشویق کنید . یکی از علل شکست برنامه های تشویق ممکن است طولانی بودن زمان بین مشوقها باشد . به این ترتیب که کودک مشوق را به موقع و قبل از انجام رفتار اختلالی دریافت نمی کند و او متوجه نمی شود که مشوق برای چه منظور به او داده شده است . اگر کودک برنامه تشویق ضعیفی داشته باشد انگیزه همکاری و انجام تمرینات را به اندازه کافی نخواهد داشت و پیشرفت کودک کم خواهد بود . اگر مشاهده می کنید که برنامه تشویق مؤثر نیست بهتر است که از مشوقهای قویتر استفاده کنید . به خاطر داشته باشید که هیچگاه مشوق های قوی را از ابتدا به کودک ندهید و آنها را برای مواقعی که مشوقهای دیگر کارائی ندارند نگاه دارید .
در اینجا ما به نمونه ای از برنامه تشویقی روزانه اشاره می کنیم و البته باید به خاطر بسپارید که کودکان اُتیستیک با هم فرق دارند و باید با شناخت کافی از کودک اقدام به برنامه ریزی تشویقی کنید .کوتاه ترین زمان بین مشوقها می تواند از 30 ثانیه تا 15 دقیقه باشد ( متناسب با بروز رفتارهای اختلالی کودک )و مشوقهای قویتر را در فواصل طولانی تر به کودک داده ایم .
در 5 دقیقه اول : کشمش و یا شکلات
در 15 دقیقه : نصف لیوان آب میوه
در نیم ساعت : 5 دقیقه بازی با اسباب بازی مورد علاقه
در یکساعت اول : پخش موسیقی مورد علاقه
در طی نیم روز : پخش ویدئو و فیلم مورد علاقه
در طول روز : یکبار کودک را به گردش ببرید

قوانین دادن مشوق
شاید به جرأت می توان گفت که یکی ازمهمترین مباحث روانشناسی کودکان مسئله مشوق است.
مشوقها نه تنها کودکان را ترغیب به انجام کارهای خواسته شده از طرف تراپیست می کنند بلکه می توان به وسیله آنها عادات رفتاری کودکان را نیز تغییر داد .
مشوقها در طول روز برای همه ما فراهم می شوند .معلّمها ، والدین ، کارفرما ها ، و مربیان همگی از مشوقها استفاده می کنند . البته شاید افرادی که ذکر کردیم هیچگاه نحوه درست استفاده از مشوق را ندانند ولی اثرات آنرا به خوبی دریافته اند .برای اینکه بتوان از مشوقها به نحو مطلوب استفاده کنیم باید قوانین آن را بیاموزیم . قوانینی که در زیر به آنها اشاره می کنیم تمامی قوانین مشوقها را شامل نمی شود و ما در اینجا سعی کرده ایم که مهمترین آنها و مؤثرترین آنها را برای شما بازگو کنیم .
1-مشوقها باید باعث تشویق کودک شوند
گاهی اوقات ما تصور می کنیم که چیزهائی را که ما دوست داریم سایر افراد نیز دوست دارند ولی حقیقت چیز دیگری است زیرا افراد دارای سلیقه ها و عقیده های مختلف هستند . به همین خاطر بهتر است در کودکان اُتیستیک بررسی های جامع انجام شود تا مشخص شود کودک خود به چه چیزهائی علاقه دارد در غیر این صورت ممکن است کودک به علّت نداشتن علاقه به مشوقهای در نظر گرفته شده پیشرفت چندانی در برنامه درمانی نداشته باشد . بهتر است در مورد مشوقهای انتخاب شده و درجه بندی آنها بیشتر دقّت کرده و چیزهائی را که کودک به آنها تمایل دارد انتخاب کنیم . لازم است که نوع مشوقها و نحوه دادن آنها به طور پیوسته مورد ارزیابی قرار بگیرند تا در مواقع لازم در نوع و کیفیّت آنها تغییرات لازم را ایجاد کنیم . فراموش نکنیم که مشوقها عامل به حرکت درآوردن کودک و انگیزه او برای انجام کارها و تمرینات می باشند . بهتر است برای انتخاب مشوق سؤالهای زیر را از خود بپرسید :
آیا کودک با دیدن مشوق مورد نظر خوشحال می شود ؟
آیا اگر به کودک حق انتخاب بدهید از بین چند انتخاب مشوق فوق را انتخاب خواهد کرد؟
و بهترین نتیجه را وقتی می گیرید که ببینید کودک برای رسیدن به آن مشوق کار خواسته شده از او را انجام می دهد . دوباره تأکید می کنیم که لازم است همیشه بررسی کنید که آیا مشوق های مورد استفاده ارزش و کارائی قبل را دارند یا نه و اگر جواب منفی بود سعی شود از مشوقهای جایگزین استفاده شود .
2-مشوقها باید مشروط باشند
مشوقهای در نظر گرفته شده برای کودک فقط باید در هنگام تمرینات و برای کار خواسته شده استفاده شوند.مراقب باشید تا کودک در غیر از مواقع تمرینات به مشوقهای برنامه دسترسی پیدا نکند زیرا ممکن است مشوقها در هنگام برنامه آموزشی اثر خود را از دست بدهند .پس بهتر است مشوقهائی را در نظر بگیرید که می توان آنها را محدود به زمان آموزش کرد و کودک آنها را در غیر از مواقع آموزش نمی تواند بدست آورد .البته در این مورد یک استثناء وجود دارد : بهتر است مشوقهائی که کودک تمایل کمی به آنها دارد را گاهی به راحتی در دسترس او قرار بدهید تا به این ترتیب در غیاب مشوقهای مورد علاقه او ، کودک از آنها استفاده کرده و به آنها علاقه مند شود . پس از مدتی که کودک به این مشوقها دلبستگی پیدا کرد می توانید آنها را نیز جزو لیست مشوقها قرار داده و به این ترتیب موارد مشوق ها را افزایش دهید .
3-از انواع مختلف مشوقها باید استفاده شود
شما می توانید با افزایش تعداد مشوقها احتمال اشباح شدن کودک از چند مشوق معدود را از بین ببرید.با افزایش تعداد و نوع مشوقها ارزش آنها و تمایل کودک به استفاده از آنها کم نمی شود. همچنین تعداد زیاد مشوق کار شما برای درجه بندی و استفاده از مشوقهای قویتر را راحت تر می کند . در صورتیکه کودک شما به مشوقهای خاصی علاقه نشان می دهد سعی کنید که آنها را به صورت گردشی با مشوقهای دیگر استفاده کنید . همچنین فراموش نکنید که همیشه به اندازه نیاز به کودک مشوق بدهید .هر گاه تعدادمشوقهای کودک محدود باشد سعی کنید قویترین آنها را برای کارهای مهم و مواقع خاص کنار بگذارید .
4-مشوقهای اجتماعی باید همراه با مشوقهای اولیه به کودک داده شوند
حتی اگر کودک از مشوقهای اجتماعی ( مانند لبخند ، آفرین ، و تحسین ) چیزی را درک نمی کند شما بایستی آنها را به همراه مشوقهائی که کودک دوست دارد استفاده کنید و مطمئن باشید که در نهایت کودک آنها را درک کرده و از آنها نیز لذّت خواهد برد . به این ترتیب شما می توانید به تدریج مشوقهای اجتماعی را جایگزین مشوقهای خوراکی و غیر معمول کرده و در نهایت کودک را به حدی برسانید که مانند کودکان عادی عمل کند .
5-به طور دائم به فکر افزایش تعداد مشوقها و تشخیص آنها باشید
هر روز در اطراف خانه جستجو کنید و ببینید از چه چیزهائی می توانید برای کودک مشوق جدیدی ایجاد کنید . شما می توانید به کارهای تکراری کودک دقّت کنید تا ببینید کودک با چه نوع فعّالیت هائی بیشتر ارضاء می شود و سپس کارهائی را که از آن نوع می باشد برای کودک به عنوان مشوق انتخاب کنید . مثلاً اگر کودک با کارهای خود تحریکی دیداری خود را مشغول می کند ممکن است از اسباب بازی که در آن گوی کوچکی به این طرف و آن طرف می رود خوشش بیاید و یا بطری هائی که در آنها مایع رنگی وجود دارند . کودکی که از خود تحریکی صوتی لذّت می برد ممکن است از موسیقی و آلات موسیقی استقبال کند . اسباب بازی هائی که اتوماتیک بوده و با فشردن دکمه ای کار بخصوصی انجام می دهند اغلب کودکان را به خود جلب می کنند و اگر چند کار انجام می دهند ممکن است برای مدتها کودک را از خود بیرون آورده و به بازی ترغیب کنند . بهتر است از اسباب بازی هائی استفاده کنید که حواس پنجگانه کودک را تحریک می کنند ( اسباب بازی هائی که نور ، صدا و حرکت دارند ) .
16-از مشوقهائی استفاده کنید که متناسب با سن کودک باشند
در صورت اجرای این نکته می توانید به کودک کمک کنید تا مورد قبول همسالان خود واقع گردد . همچنین تشویق کودک حالت عادی پیدا کرده و کمتر توجه کسی را جلب می کند . در صورت استفاده از این نکته شما باعث می شوید تا افراد دیگر نیز با کودک مانند همسالان او برخورد کنند . کودک نیز می تواند احساسی همانند احساس همسالان خود داشته و علاقه بیشتری برای فعالیّت های مناسب سنّ خود پیدا کند . و در آخر به کار بستن این نکته باعث می شود تا کودک از مشوقهای معمول در شرایط معمولی بهره برده و تشویق شود .
7-از مشوقهای غیره منتظره سود ببرید
در بسیاری از موارد غیره منتظره بودن مشوق می تواند باعث افزایش اثر آن بشود . قرار دادن مشوقها در کیسه و یا جعبه و عرضه ناگهانی آن به کودک می تواند علاوه بر افزایش قدرت مشوق باعث ترغیب بیشتر کودک به ادامه تمرین و اطاعت از شما بشود .
8-در ابتدای برنامه مشوقها باید بلافاصله داده شوند
مشوقها می توانند بیشترین اثر را داشته باشند اگر در حدود نیم ثانیه بعد از انجام کار خواسته شده به کودک داده شوند . به این ترتیب شما به خوبی می توانید رابطه مشوق و انجام کار خواسته شده را به کودک بفهمانید . این روش بخصوص وقتی که کودک فرامی گیرد که چگونه بیاموزد بسیار اهمیّت دارد . اگر مشوق بلافاصله به کودک داده شود احتمال اینکه کودک فکر کند مشوق برای کار دیگری به او داده شده است را کاهش می دهد ( کارهای ناخواسته ای که در بین زمان انجام کار خواسته شده و دریافت مشوق اتفاق می افتد ) . البته فراموش نشود که در طول برنامه درمانی به تدریج این زمان باید متناسب و حساب شده افزایش پیدا کند تا به حدّ طبیعی برسد.
9-روش تشویق باید مداوم باشد
اگر این روش تداوم داشته باشد باعث می شود که کودک در انجام کارهای خواسته شده از او همکاری کرده و پیشرفت رضایت بخشی داشته باشد . اگر در برابر فعالیّت های مناسب به کودک مشوق داده نشود و یا اینکه در برابر فعالیّت های نا مناسب کودک مشوق دریافت کند پیشرفت برنامه درمانی مختل شده و نتیجه لازم بدست نخواهد آمد .
10-مشوقها باید به تدریج حذف شوند
هر چه دادن مشوقها به کودک بیشتر طول بکشد حذف آنها نیز مشکلتر خواهد شد . وقتی که شما شروع به کاهش مشوقها کردید ممکن است گاهی اوقات به علّت پس رفت کودک مجبور شوید که در برخی موارد دوباره مقدار مشوق را افزایش دهید . همینطور با کم کردن مشوقها و افزایش توقع از کودک باید مشوقهای باقی مانده قوی و مؤثر باشند تا کودک به ادامه برنامه علاقه نشان داده و از هرگونه پرخاشگری و عصبانیّت کودک جلوگیری شود .
11-در ارائه مشوق به زمان دقّت کنید
نباید زمان دادن مشوق به نحوی باشد که کودک از تمرین فاصله بگیرد همچنین نباید زمان بین کار انجام شده و دادن مشوق زیاد باشد . شما می توانید فواصل زمانی خالی را با دادن مشوقهای کلامی و حالات صورت پُر کنید . مثلاً اگر کودک کار خواسته شده را انجام داد و شما فرصتی لازم دارید تا مشوق را برای کودک بیاورید می توانید با لبخند و گفتن آفرین کودک را متوجه تشویق خود کرده و ذهن او را تا دادن مشوق مربوطه مشغول کنید تا از انجام کارهای ناخواسته دیگر باز دارید .
12-در ابتدای برنامه هنگام تشویق نام کار و تمرین انجام شده را نیز ذکر کنید
با این کار شما به کودک می آموزید که برای چه کاری مشوق دریافت می کند و می توانید احتمال تکرار آن را از طرف کودک افزایش دهید .همچنین با این کار ارتباط مشوق با تمرین و کار انجام شده را به کودک می فهمانید . با اجرای این روش خود شما نیز هدف از تمرین را فراموش نخواهید کرد .
13-به مرور زمان از مشوقهای طبیعی استفاده کرده و مشوقهای غیر عادی را حذف کنید
با استفاده از مشوقهای معمولی شما به کودک کمک می کنید تا از شرایط عادی نیز لذّت برده و عادی به نظر برسد . همینطور در صورت عدم جایگزینی مشوقهای غیر عادی با مشوقهای معمولی ممکن است در صورت نبود مشوقهای خاص ،کودک رفتارهای اختلالی از خود نشان داده و پرخاشگری کند .
14-از مشوق به عنوان رشوه استفاده نکنید
به کودک قبل از انجام کار و یا تمرین خواسته شده وعده مشوق ندهید .وقتی که کودک از خود رفتار های اختلالی بروز می دهد به او وعده مشوق را برای توقف رفتار اختلالی ندهید . در زمان رفتار های نامناسب و بعد از پایان آنها نیز به کودک مشوق ندهید . تمام این کارها باعث می شوند که کودک بیاموزد برای بدست آوردن مشوق می تواند شما را با رفتارهای اختلالی تحت فشار گذاشته و به هدف خود برسد .
کودک باید بفهمد که مشوق همیشه در قبال انجام کار و تمرین خواسته شده است و نه چیز دیگر.
15-از مشوقهائی با تأثیرات و قدرتهای مختلف استفاده کنید
در صورت استفاده از مشوقهائی که اثرات مختلف دارند می توانید به کودک بفهمانید که کدام کار درست و کدام کار درست تر است . برای کارهای موفّق و ایده آل از قویترین مشوقها استفاده کنید و برای کارهائی که به خواسته شما نزدیک هستند از مشوقهائی با قدرت کمتر استفاده کنید.